2021 йилнинг 11 февраль куни Ўзбекистон ёқилғи-энергетика комплексини (ЁЭК) рақамли трансформация қилиш (ўзгартириш) лойиҳаси муҳокамаси юзасидан Ўзбекистон Энергетика вазири Алишер Султонов ва Россиянинг “ИКС Холдинг” кўп тармоқли ИТ гуруҳи раҳбарияти ўртасида учрашув бўлиб ўтди.
Энергетика вазирлиги раҳбарининг қутлов нутқида қайд этилганидек, замонавий Ўзбекистонни ривожлантиришнинг энг муҳим шартларидан бири – мамлакатнинг иқтисодий барқарорлиги бўлиб, у кўп жиҳатдан энергетика тараққиёти ва энергетика хавфсизлигига эришишга боғлиқ.
Энергетика вазирлигининг энг муҳим вазифаларидан бири – бу Ўзбекистон ёқилғи-энергетика соҳасида ягона давлат сиёсатини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш бўлиб, бунда ёқилғи-энергетика комплексини рақамлаштириш ушбу сиёсатнинг муҳим бўғини ҳисобланади.
Ҳозирги вақтда ёқилғи-энергетика комплексини рақамлаштиришни ривожлантириш мақсадида бир қатор ишлар амалга оширилмоқда. Жумладан:
• 2020-2030 йилларда Ўзбекистонни ёқилғи-энергетика билан таъминлаш стратегиясини ва 2019-2021 йилларда электр энергетикаси соҳасини рақамлаштиришнинг комплекс дастурини амалга ошириш жараёни давом этмоқда. Бу эса, корхона ресурсларини режалаштириш (ERP) ва диспетчерлик назорати ва маълумотлар йиғиш (SCADA) жараёнларини автоматлаштиришга қаратилган бўлади.
• Мамлакатда “Электр энергиясини ҳисобга олиш ва назорат қилишнинг автоматлаштирилган тизимини жорий этиш (АСКУЭ)” лойиҳаси жадал суръатларда амалга оширилмоқда. 2020 йил охирига келиб 5,5 миллионга яқин истеъмолчи электр энергиясини ҳисобга олиш ва назорат қилишнинг автоматлаштирилган тизимига уланган.
• Шунга ўхшаш тизим – табиий газ истеъмолини ҳисобга олиш ва назорат қилишнинг автоматлаштириш учун “АСКУГ” тизими жорий этилмоқда.
Ушбу ва бошқа давом этаётган тадбирлар ёқилғи-энергетика комплексини рақамлаштириш жараёнининг фақат бошланиши бўлиб, унда ҳал қилиниши керак бўлган кўплаб вазифалар мавжуд. Шу мақсадда, етакчи халқаро компаниялар жалб этилади, улар чуқур саноат тажрибаси ва жаҳон тенденцияларини англаш қобилиятлари билан ажралиб туради.
Ушбу йўналишда асосий ҳамкорлардан бири бўлган “ИКС Холдинг” йирик саноат корхоналарини рақамлаштириш бозорида фаолият юритаётган тажрибали компания бўлиб, у билан 2020 йилнинг декабрь ойида Ўзбекистон Республикасининг ёқилғи-энергетика комплексини рақамлаштириш бўйича Концепция ва Йўл харитасини ишлаб чиқиш бўйича хизматлар кўрсатиш юзасидан 2021-2025 йилларга мўлжалланган шартнома имзоланди.
Ушбу рус компаниясининг вазифаларига дунёдаги энг яхши автоматлаштириш амалиётларини таҳлил қилиш ва уларни Ўзбекистон ёқилғи-энергетика комплекси корхоналарига татбиқ этиш имкониятлари, ёқилғи-энергетика мажмуасини рақамлаштиришнинг амалдаги моделини ишлаб чиқиш киради.
Ўзбекистон Республикаси
Энергетика вазирлиги Матбуот хизмати