18 июль куни энергетика соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотларга бағишланган Халқаро форум бўлиб ўтди.
Анжуманда электр энергетикаси соҳасидаги ислоҳотларни амалга ошириш, инвестиция дастури ва хусусий секторнинг энергетика соҳасидаги иштироки, шунингдек, электр энергетикаси соҳасидаги ислоҳотларни ривожлантиришда ҳамкорларни қўллаб-қувватлаш режалари муҳокама қилинди.
Тадбир бошида экспертлар, вазирлик ва идоралар вакиллари Ўзбекистон Республикасининг электр энергетика соҳасини ислоҳ қилиш бўйича амалий чора-тадбирлар режаси лойиҳасини (кейинги ўринларда - Режа) муҳокама этдилар.
Режада электр энергетикаси соҳасини янада ислоҳ қилиш бўйича қуйидаги аниқ чора-тадбирлар белгилаб берилган:
1. Электр энергетикаси соҳасидаги янги корхоналарда корпоратив бошқарувни (“ИЭС” АЖ, "ҲЭТ" АЖ ва "НЭСУ" АЖ) жорий этиш ва амалга оширишни ташкил этиш".
2. Электр энергетикаси корхоналарини тижоратлаштириш.
3. Электр энергетикаси соҳасида молиявий барқарорлик ва тариф ислоҳотлари.
4. Электр энергетикаси соҳасида инвестицион дастур ва хусусий сектор иштироки.
5. Электр энергетикаси соҳасида ислоҳотларни амалга оширишнинг ташкилий масалалари.
Хусусий секторнинг энергетика соҳасидаги иштирокини муҳокама қилиш доирасида бир қанча йирик лойиҳаларни амалга ошириш масалалари илгари сурилди, жумладан:
1. Қуёш энергетикаси
Бугунги кунда Ўзбекистонда Халқаро молия корпорацияси (ХМК)нинг кўмагида давлат-хусусий шериклик (ДХШ) ҳамкорлиги доирасида Навоий вилоятида 100 МВт қувватга эга қуёш фотоэлектр станциясини қуриш бўйича пилот лойиҳа амалга оширилмоқда.
Узоқ истиқболда ХМК ва ОТБнинг тавсиялари ёрдамида қуёш электр станцияларининг мавжуд қувватларини ДХШ тамойили асосида 2000 МВтгача (2 ГВт) ошириш мўлжалланмоқда.
2030 йилгача қуёшдан олинадиган энергия миқдорини 7000 МВтга етказиш режалаштирилган.
Шу билан бирга, янги ишлаб чиқариш қувватлари яратилиши ҳисобга олинган ҳолда магистрал тармоқларни чуқур модернизация қилиш бўйича лойиҳа ишлаб чиқилмоқда. Бу ишлаб чиқариш, шу жумладан, ҚТЭ лойиҳаларини амалга оширишни жадаллаштириш учун шароит яратади.
2. Шамол энергетикаси
"Масдар" (БАА) компанияси билан ҳамкорликда умумий қуввати 500 МВт га тенг бўлган шамол электр станцияларини G2G (government to government) тамойили асосида қуриш режалаштирилган.
Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЕТТБ) билан шамол энергияси соҳасида ДХШ лойиҳаларини амалга ошириш бўйича меморандум имзоланди.
3. Буғ-газ қурилмалари
ХМК билан биргаликда Сирдарё вилоятида комбинациялашган тартибда ишловчи умумий қуввати 2600 МВт (гринфилд) иссиқлик электр станциясини қуриш лойиҳасини амалга ошириш учун хорижий инвесторларни жалб қилиш режалаштирилган.
"Мубадала" (БАА) компанияси билан ҳамкорликда G2G (ҳукуматдан ҳукуматга) тамойили асосида Толимаржон ИЭС лойиҳасини амалга ошириш режалаштирилган.
Бошқа истиқболли лойиҳалар
Юқоридагилардан ташқари, ҳозирги вақтда манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда, Тошкент шаҳрида газ таъминоти ва электр энергиясини тақсимлаш тармоғи бошқаруви лойиҳасига ОТБ маслаҳат хизматини жалб этиш масаласи кўриб чиқилмоқда.
Қайд этиш жоизки, республикада, хусусан, Бухоро, Қашқадарё, Навоий, Самарқанд ва Сурхондарё вилоятларида қуёш энергиясини ривожлантириш учун улкан салоҳият мавжуд.
