2022 yilning 28-29-iyul kunlari Toshkent shahrida “O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish va yangi imkoniyatlar” respublika ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tmoqda.
Davlatimiz rahbarining 2022 yil 10-iyun kuni “Iqtisodiyot tarmoqlari, aholi va ijtimoiy soha ob’yektlarida qayta tiklanuvchi energiya manbaalaridan keng foydalanish chora-tadbirlari” yuzasidan o‘tkazilgan videoselektor yig‘ilishida ushbu sohadagi yangiliklarni keng joriy etish bo‘yicha bir qator vazifalar belgilab berilgan edi.
Ushbu vazifalar ijrosidan kelib chiqib, joriy yilning 28-29-iyul kunlari “O‘zeltexsanoat” uyushmasi binosi hududida “O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish va yangi imkoniyatlar” mavzusida Respublika ko‘rgazmasi tashkil etildi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, Energetika vazirligi hamda “O‘zeltexsanoat” uyushmasi hamkorligida tashkil etilgan mazkur ko‘rgazmada quyosh elektr panellari va suv isitish qurilmalari ishlab chiqaruvchi hamda yetkazib beruvchi 20 dan ortiq tadbirkorlik sub’yektlari o‘z mahsulotlari bilan ishtirok etishmoqda.
Ta’kidlandiki, mamlakatimizda inson qadrini ulug‘lash barcha ishlarda ustuvor tamoyil etib belgilangan. Odamlarning yaxshi yashashi uchun eng zarur manbalardan biri esa bu energiya. So‘nggi yillardagi islohotlar natijasida bu sohadagi uzilishlar ancha kamaydi. Lekin, kuz-qish mavsumida aholining energiyaga bo‘lgan ehtiyoji keskin oshishi sababli barcha og‘irlik elektr tarmoqlariga tushmoqda.
Bugungi kunda yurtimizda 2-3 milliard kilovatt soat elektr energiyasiga qo‘shimcha talab bor. Kelgusi besh yilda esa bu ehtiyoj 10 milliard kilovatt-soatga oshishi kutilmoqda. Bunday vaziyatda eng samarali yo‘l uy, korxona, bog‘cha, maktab va shifoxonalarda muqobil energiyadan foydalanishni ko‘paytirishdir. Shu boisdan, qayta tiklanuvchi energiya uskunalarini keng joriy etish, bu borada aholini qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari doimiy e’tiborida bo‘lib kelmoqda.
Bu borada aholi va tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash uchun yangi tizim belgilandi. Ushbu tizimga ko‘ra, har bir o‘rnatilgan quyosh va shamol elektr uskunasi uchun, quvvatiga qarab, 15 million so‘mgacha, suv isitish qurilmasi uchun esa 2 million so‘mgacha kompensasiya to‘lanadi. Yoki uskuna qiymatini 3 yil ichida foizsiz, bo‘lib-bo‘lib to‘lash imkoniyati ham yaratiladi.
Masalan, bir oila suv isitish uchun bir oyda o‘rtacha 195 ming so‘m xarajat qiladi, deylik. Endi ular 6 million so‘m evaziga 200 litrli quyosh qurilmasi o‘rnatsa, davlatdan 2 million so‘m kompensasiya oladi. Bunda har oy ketgan xarajat iqtisod bo‘lishi hisobiga, suv isitish qurilmasi 21 oyda pulini oqlaydi va “yonga qoladi”. Agar, oila kompensasiyani emas, bo‘lib-bo‘lib to‘lashni tanlasa, oylik to‘lov 170 ming so‘m bo‘ladi. Ya’ni, hozirgi to‘lovidan ham kam bo‘ladi va uch yildan keyin issiq suv uchun umuman xarajat qilmaydi.
Yana bir qulay tomoni, odamlar buning uchun biron-bir idoraga borib yurmaydi. Hamma hujjatlar uskuna xarid qilinadigan joyning o‘zida hal etib beriladi. Bu tizim Energetika vazirligining maxsus jamg‘armasi orqali joriy etiladi. Davlatimiz rahbari barcha jarayonlarni raqamlashtirib, ushbu yangi tizimni 1 sentyabrdan yo‘lga qo‘yish bo‘yicha ko‘rsatma bergan edilar.
Hisob-kitoblarga ko‘ra, bir yilda O‘zbekistonda 10 milliard dollarlik elektr va gaz iste’mol qilinadi. Misol uchun, o‘tgan yili energiya resurslariga Suv xo‘jaligi vazirligi 3 trillion so‘m, xalq ta’limi va sog‘liqni saqlash tizimlari 200 milliard so‘mdan byudjet mablag‘larini sarflagan. Bu esa o‘z navbatida barcha vazirlik va idora, hokimlik, mahalla binolarini ham muqobil energiyaga o‘tkazish vaqti kelganligini ko‘rsatmoqda.
Ko‘rgazmada B2B formatda uchrashuvlar bo‘lib o‘tdi, tuzilgan shartnomalar www.cooperation.uz platformasi orqali ro‘yxatdan o‘tkaziladi va to‘lovlar amalga oshirilishi uchun asos bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi
Energetika vazirligi Matbuot xizmati
1163
