Sherzod Xodjayev: Ijtimoiy norma. Busiz menimcha baribir bizning kelajagimiz yo‘q, kiritmasak bo‘lmaydi. Nimaga? Ijtimoiy norma aslida biznes mantig‘iga zid. Qancha ko‘p sotsam, shuncha ko‘p foyda qilaman, nima qilaman chegaralab. Sotay, olsin, qancha ko‘p olsa men shuncha ko‘p foyda qilamanku, deb aytish kerak o‘zi aslida biznes kompaniyalar. Lekin biz ijtimoiy davlatmiz. Bizdagi aholi uchun tarif bu foyda keltiradigan emas, balki zarar keltiradigan tarif.
Mayli, bir kun kelib u zarar keltiradigan tarif bo‘lmasin, foyda ham keltirmaydigan tarif bo‘lsin. Yaʼni, mana shu energiyani biz boshqa joyga sotsak, ko‘proq foyda olishimiz mumkin edi, mantig‘idan kelib chiqsak. Yoki mana shu energiyani ishlab chiqarish uchun biz tabiiy gazimizni yoqayapmiz, shuni kamroq yoqishimiz mumkin edi. Kelajak avlodga ko‘proq qolishi mumkin edi, mantig‘idan kelib chiqadigan bo‘lsak, albatta, bizda ijtimoiy norma degan tushunchamiz kiritilishi shart.
U 250 kVt.soat bo‘ladimi, 300 kVt.saotmi, 500 kVt.saotmi – bu tortishiladigan mavzu, aslida. Eʼtibor bergan bo‘lsangiz, men axborot xizmatimizga topshiriq berdim. Shunday bir tahlilini ko‘rsatdik. Toshkent shahrida ayrim toifadagi xonadonlar bor, bir kunlik isteʼmoli 3 xonali kvartiraning 5 oylik isteʼmoli bilan teng. Bir kunda 5 oyda yoqadigan elektr energiyani yoqadi.
Mana shu isteʼmolni men chiroyli bo‘lsa ham lekin oddiy hayot kechirish uchun sarflanadi, deb hisoblamayman. Behuda sarf ko‘p. Behuda sarf uchun esa qimmatroq to‘lanishi kerak.
Otabek Bakirov: O‘ylashimcha, aynan oxirgi 10 kundagi voqelik odamlarni bu haqda yana bir marta o‘ylashga, mulohaza qilishga undayapti. Siz nima deb o‘ylaysiz, aynan shu masalalar bo‘yicha, xususan ijtimoiy norma masalasi bo‘yicha qaysi toifani fikrini o‘zgartirish qiyinroq. Yuqorida qaror qabul qiluvchilarnimi yoki keng aholi qatlamlarinimi? Kim bilan ishlash qiyinroq?
Sherzod Xodjayev: Bu ikkala toifa ham bir biri bilan uzviy bog‘liq. Yuqoridagi qaror qabul qiluvchi odamlar albatta isteʼmolchilarning fikri va munosabatini inobatga olgan holda qaror qabul qiladi. Birinchi navbatda biz jamiyatni, yaʼni isteʼmolchilarni bu narsaga ishontirishimiz kerak.
Isteʼmolchilar buni to‘g‘ri qabul qilsa, xayrixohlik bilan. Siyosiy qandaydir qaror qabul qilish osonroq kechadi. Lekin jamiyat bunga eʼtiroz bildirsa, bu noto‘g‘ri, bu kerak emas, bu bizga zid bo‘lgan narsa, degan eʼtiroz bo‘lsa albatta siyosiy qaror qabul qilish ham o‘z-o‘zidan qiyin bo‘ladi. Chunki jamiyatni fikrini inkor etib bo‘lmaydi-ku. Provard natijada bu elektr energiya kim uchun, jamiyat uchun.
566
