Мамлакатимиздаги “Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” (ФНҚИЗ) МЧЖ 2020 йилнинг 7 мартида “Jizzakh Petroleum” МЧЖ ҚК нинг ишончли бошқарувига ўтиб, модернизациялаш бўйича тасдиқланган лойиҳага мувофиқ умумий бюджети 300 миллион долларга баҳоланадиган, мавжуд ишлаб чиқариш қувватларни реконструкция қилиш ва янги қувватларни барпо этишга киришди.
Аввалроқ, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 7 февралдаги 67-сонли “Фарғона НҚИЗ” МЧЖ қувватларидан самарали фойдаланиш ва заводни модернизация қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, қуйидаги устувор вазифалар белгиланган:
· 2023 йил 1-июлдан бошлаб, замонавий, “Евро-5” тоифасига мансуб экологик талабларга жавоб берадиган АИ-92 бензини ва дизель ёқилғисини ишлаб чиқаришга киришиш;
· халқаро стандартларга мос бўлган асос ва мотор мойларини ишлаб чиқариш учун заводнинг мой ишлаб чиқариш блокини модернизация қилиш.
Шу муносабат билан, корхонада 2020-2023 йиллари давомида лойиҳалаш, жихоз ва материалларни харид қилиш, хамда юқори концентрацияли водород ишлаб чиқариш, енгил нафта изомеризацияси, вакуум дистиллятлари гидрокрекинги каби янги қурилмаларни қуриш, созлаш ва ишга тушириш бўйича комплекс чора-тадбирларни амалга ошириш режалаштирилган.
Шунингдек, модернизация дастури доирасида мавжуд бўлган дизель ёқилғисини гидродесульфуризациялаш қурилмаси, нафта-блоки қурилмалари, замонавий асос ва мотор мойлари ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш учун мой ишлаб чиқариш блоки хамда сув ва буғ таъминоти тизимларида реконструкция ишлари амалга оширилиб, мавжуд каталитик тизимлари замонавияларига алмаштирилади.
Нефтни чуқур қайта ишлаш технологияларига эга бундай заводларнинг аксариятида гидрокрекинг жараёнининг мавжудлиги муҳим аҳамиятга эга. Нефтни қайта ишлашни чуқурлаштириш билан бирга, гидрокрекинг жараёни корхоналар технологик схемасининг мослашувчанлигига таъсир кўрсатувчи ва ишлаб чиқарилаётган товар маҳсулоти сифатини оширувчи асосий жараён ҳисобланиб, хом ашёни қайта ишлаш ва маҳсулот ишлаб чиқаришда янги даражага эришишга хизмат қилади.
Режага кўра, “Фарғона НҚИЗ” МЧЖ келгусида, ўз таркибига гидрокрекинг комплекси, шунингдек модернизация қилинган ёқилғи ва мой блокларини қамраб олган ҳолда, нефтни қайта ишлаш чуқурлигини 92% гача ошириш ҳамда қўшимча қийматга эга бўлган нефть маҳсулотларининг ишлаб чиқарилишига хизмат қилади. Авиация ва дизель ёқилғиси, шунингдек асос ва товар мойларининг ишлаб чиқарилиши ошади. ФНҚИЗнинг барча товар махсулотлари таркиби сифат жиҳатидан ўзгаради.
Етказиб бериладиган қурилмаларнинг Лицензиари – Франциянинг Axens компанияси бўлиб, ушбу компания углеводород хом-ашёсини қайта ишлаш технологик жараёнлари бўйича ечимларнинг тўлиқ тўпламини ва халқаро стандартлари талабларига жавоб берадиган товарбоп нефт маҳсулотлари ишлаб чиқаришни таклиф қилувчи дунёдаги етакчи компаниялардан биридир. Асосий лойиҳалаш ишларини Италиянинг WOOD компанияси амалга оширади, ушбу компания нефтни қайта ишлаш ва нефт кимёси бўйича лойиҳаларни амалга ошириш юзасидан юқори тажрибага эга бўлган дунёдаги етакчи инжиниринг компанияларидан биридир.
Енгил нафта изомеризацияси қурилмаси замонавий “Евро-5” стандартининг эксплуатацион хамда экологик талабларига жавоб берадиган АИ 92-95 русумли юқори октанли бензин компонентини ишлаб чиқариш имконини беради, ушбу орқали бензинларнинг антидетонацион хоссаларининг яхшиланиши, атроф-муҳитга таъсирини камайтириш ва мамлакатдаги экологик вазиятни янада яхшиланишини таъминлайди.
Ишлар якунланганидан сўнг, завод “Евро-5” тоифали мотор ёқилғилари, API стандартлари бўйича II+/III тоифали асос ва товар мойларини ишлаб чиқариш, ишлаб чиқариш харажатларини хамда маҳсулот таннархини камайтириш имконига эга бўлади.
Эслатиб ўтамиз, Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи йирик ишлаб чиқариш мажмуаси бўлиб, минтақада ёқилғи-мойлаш материалларини ишлаб чиқариш бўйича етакчи корхоналардан бири ҳисобланади.
“Фарғона НҚИЗ” МЧЖ матбуот хизмати
2228
