Dunyoning eng yirik samolyot ishlab chiqaruvchi kompaniyalari — Amerikaning Boeing va Fransiyaning Airbus kompaniyalari Jet A-1 aviatsiya yoqilg‘isi uchun komponent sifatida “Uzbekistan GTL” zavodida ishlab chiqarilgan sintetik GTL avikerosindan foydalanish imkoniyatini tasdiqladi.
2022-yil 23-sentabr kuni Boeing kompaniyasi “Uzbekistan GTL” zavodida ishlab chiqarilgan GTL kerosinni Buxoro neftni qayta ishlash zavodida ishlab chiqarilgan anʼanaviy Jet A-1 avia yoqilg‘isi bilan aralashtirish komponenti sifatida ishlatish imkoniyatini rasman tasdiqladi.
25-senyabr kuni Fransiyaning Airbus aviakompaniyasi aviatsiya yoqilg‘isi sohasidagi texnik talablarni tartibga soluvchi ASTM7566 xalqaro standartlariga asoslanib, xuddi shunday tasdiqnoma yubordi.
Shu bilan birga, 22-sentabr kuni Shveysariyaning mustaqil ekspertiza, nazorat, sinov va sertifikatlashtirish bilan shug‘ullanuvchi SGS kompaniyasi Buxoro neftni qayta ishlash zavodida ishlab chiqarilayotgan GTL Jet A-1 yarim sintetik aviayoqilg‘isi sifati xalqaro standartlarga muvofiqligini tasdiqladi. Bu esa, aviatsiya uchun yoqilg‘i sifatida foydalanish imkonini beradi.
Loyihaga ko‘ra, “Uzbekistan GTL” zavodida ishlab chiqarilgan GTL kerosinidan neft kerosini bilan aralashtirib, Jet A-1 yarim sintetik aviatsiya yoqilg‘isi ishlab chiqarish uchun komponent sifatida foydalaniladi. Shu bilan birga, GTL zavodi mutaxassislari GTL kerosinini anʼanaviy yoqilg‘i bilan aralashtirmasdan aviatsiya yoqilg‘isi sifatida to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishlatish uchun aviatsiya yoqilg‘isi sohasida xalqaro nazorat qiluvchi organlardan ruxsat olish ustida ishlamoqda.
Anʼanaviy neftdan olingan kerosin bilan solishtirganda, GTL kerosin oltingugurt dioksidi, azot oksidi va zarrachalar miqdori sezilarli darajada past bo‘lgan holda yonadi. Bu samolyot yoqilg‘isi yonishi natijasida chiqindilar miqdorini sezilarli darajada kamaytirish, uni ekologik toza va barqaror qilish imkonini beradi.
“Uzbekistan GTL” zavodi yiliga 500 ming tonnagacha sintetik kerosin ishlab chiqarish imkoniyatiga ega.